Investing.com – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Eylül ayına ilişkin tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (tarım-ÜFE) verilerini yayımladı. Buna göre tarım-ÜFE, Eylül ayında bir önceki aya göre %5,80, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %46,83 oranında artış kaydetti.
Sektörel bazda değerlendirildiğinde, tarım ve avcılık ürünleri ile ilgili hizmetlerde %6,28, ormancılık ürünleri ve hizmetlerinde %0,25 oranında artış yaşandı. Balıkçılık ve su ürünleri grubunda ise %1,96 oranında düşüş görüldü. Aylık bazda en yüksek artış %19,63 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri, yıllık bazda ise %155,54 ile yumuşak ve sert çekirdekli meyveler alt grubunda kaydedildi.
Ağustos’ta ihracat ve ithalat miktarı geriledi
TÜİK’in 2025 yılı Ağustos ayına ilişkin dış ticaret endekslerine göre, ihracat miktar endeksi yıllık %4,8, ithalat miktar endeksi ise %4,5 geriledi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler de düşüşü teyit etti: Temmuz ayında 157,4 olan ihracat miktar endeksi, Ağustos’ta %2,8 azalışla 152,9’a indi.
İthalat miktar endeksi ise aynı dönemde 122,7’den 113,8’e gerileyerek %7,2 düşüş gösterdi. Takvim etkisinden arındırıldığında ise ithalattaki yıllık azalış %4,5 olarak gerçekleşti. Gıda, içecek ve tütün ile ham madde gruplarında çift haneli oranlarda düşüşler dikkat çekti.
İhracat birim fiyatında artış, miktarda düşüş
Ağustos ayında ihracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,8 arttı. Alt gruplar incelendiğinde, gıda, içecek ve tütünde %8,9, ham maddelerde %5,1 ve imalat sanayinde %3,3 artış görülürken, yakıt grubu %3,8 düşüş kaydetti.
Bu dönemde ihracat miktarındaki düşüş, birim fiyatlardaki artışa rağmen toplam ticaret hacmini sınırladı. Gıda ve ham madde ihracatındaki düşüş sırasıyla %13,7 ve %5,8 olurken, imalat sanayinde %1,4 ve yakıt ihracatında %1,8 azalma yaşandı.
İthalat birim değeri hafif yükseldi
İthalat birim değer endeksi, Ağustos ayında önceki yılın aynı dönemine göre %0,5 artış kaydetti. Gıda, içecek ve tütünde yıllık bazda %10,3 artış görülürken, yakıtlarda %9,4 ve ham maddelerde %7,7 düşüş yaşandı. İmalat sanayi grubunda ise %1,6 oranında bir artış gözlendi.
İthalat miktarında ise hemen her kalemde gerileme dikkat çekti. Gıda ve içecek grubu %17,6 azalırken, ham maddelerde %10,8 düşüş gerçekleşti. Buna karşılık yakıt grubunda %0,5’lik sınırlı bir artış görüldü.
Dış ticaret haddi yükseliş gösterdi
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, Ağustos 2025’te 91,3 olarak gerçekleşti. Bu değer, bir önceki yılın aynı ayında ölçülen 88,5 seviyesine göre 2,8 puanlık artışa işaret etti.
Dış ticaret haddinin yükselmesi, Türkiye’nin ihraç ettiği ürünlerin birim değerinin ithal ettiği ürünlerden daha fazla arttığını ortaya koyuyor. Bu durum, dış ticaret açısından göreli fiyat avantajı sağlayan bir gelişme olarak öne çıktı.
